Energietuin Sprokkelboschveld daar krijgen we samen energie van

Energiecentrale Sparrenburg
Dat het klimaat verandert is onmiskenbaar en die veranderingen grijpen meer en meer in op ons dagelijks leven. Het is een enorme uitdaging die vraagt om aandacht en gezamenlijke actie. Onze energiehuishouding neemt daarbij een centrale plaats in. Hoe kunnen we die voorziening duurzaam maken bij ons in de wijk en wat is daarvoor nodig?
Met een aantal buurtgenoten hebben we daarom eind 2020 de coöperatie Energiecentrale Sparrenburg opgericht. Het doel is om als buurtbewoners een actieve en toonaangevende bijdrage te leveren aan de energietransitie in deze wijk en haar directe omgeving. Dat doen we onder het motto: “Goed voor elkaar; Sparrenburg doet het zelf!” Doel van de coöperatie is vooral ook weer “energie” terug te geven aan de lokale gemeenschap door andere maatschappelijk initiatieven in de buurt te steunen en met elkaar te verbinden. Het ledenbestand van de coöperatie zal zich de komende jaren uitbreiden en ontwikkelen op basis van transparante en eerlijke mogelijkheden voor buurtbewoners om samen energie op te wekken, op te slaan en onderling uit te wisselen, stapje voor stapje.

Natuurherstel èn duurzame energievoorziening
Mede hierom hebben we meegedaan aan een oproep van de gemeente voor het aanmelden van initiatieven die invulling kunnen geven aan 100 Ha zonnevelden die beleidsmatig nodig worden geacht. Die oproep vorig jaar bood een mooie gelegenheid om in te zetten op samen zonne-energie produceren op een locatie direct grenzend aan onze wijk. We hebben ons oog daarbij laten vallen op een gebied aan de oostkant van Sparrenburg, achter het volkstuincomplex dat bekend staat als het Sprokkelboschveld. Het gebied is eigendom van de gemeente en wordt sinds kort niet meer verpacht met een agrarische bestemming. Met dit initiatief bij de volkstuinen lijken tevens belangrijke stappen gezet te kunnen worden om de Natuur- en landschapsvisie van het Hooge Heide middengebied verder in praktijk te brengen en bij te dragen aan duurzaam beheer en onderhoud van de omgeving in bredere zin.
Uitgangspunt bij ons initiatief is de combinatie van twee belangrijke thema’s die in de Wijkvisie 2030 van de Wijkraad Sparrenburg prominent naar voren komen. In de eerste plaats betreft dat de duurzame ontwikkeling van de wijk en het belang van de transitie van de lokale energievoorziening in dat verband. Een tweede belangrijke thema dat veel bewoners aanspreekt is het behoud, de ontwikkeling en verbetering van de natuur in en rondom onze wijk. Het een hoeft het ander namelijk niet uit te sluiten.

Ons doel is om te onderzoeken hoe het gebied natuurvriendelijk en klimaatbestendig kan worden ingevuld. Het is dus niet de ene óf de andere functie maar – in stijl met de historie van dit gebied – een combinatie van verschillende publieke functies van en voor de bewoners van de wijk.
Natuurontwikkeling in combinatie met zonnepanelen
Uit recent onderzoek van Wageningen Universiteit wordt duidelijk dat de kansen voor natuurontwikkeling bij zonnevelden nog maar nauwelijks benut worden. Zonnepanelen kunnen bijdragen aan het verhogen van biodiversiteit, waarvan vooral vegetatie, insecten en bepaalde soorten vogels profiteren. Dat effect is in grote mate afhankelijk van de uitgangssituatie en het verschralingsbeheer dat gedurende meerdere jaren wordt uitgevoerd. Op voormalige bemeste graslanden – zoals ook onze beoogde projectlocatie op het Sprokkelboschveld – worden aanvankelijk de minste bijzondere soorten aangetroffen. Door een ecologische inrichting en extensief beheer van het zonneveld, aangelegd in een gebied met lage natuurwaarden en door intensieve landbouw uitgeputte bodems, kan een groene plus op het leefgebied van akkervogels worden gezet en zou de bodemkwaliteit verbeterd kunnen worden. Vooral de stand, hoogte en het aantal zonnepanelen is daarbij bepalend. Vaak blijft echter onduidelijk hoe het landschap wordt meegenomen in de plannen voor ruimtelijke inpassing. Wij willen expliciet onderzoeken hoe met het plaatsen van zonnepanelen ook de verdroging van het gebied kan worden tegengegaan. Wij gaan daarvoor met een aantal milieuorganisaties samenwerken.
Het concept van een Energietuin
Het concept van een Energietuin is in het verlengde hiervan gelanceerd door de Natuur en Milieufederaties en onderscheidt zich van de zonnevelden die steeds vaker het landschap kleuren. In de Energietuin worden namelijk verschillende functies gecombineerd. Het is zowel een zonnepark als een natuurpark met een recreatieve en educatieve functie. In plaats van een monocultuur met zonnepanelen in eindeloze rijen wordt nu op één locatie lokale groene stroom opgewekt, natuur ontwikkeld en groeit de biodiversiteit. Het Sprokkelboschveld kan desgewenst deel uitmaken van een groter beheergebied met de bestemming natuur. Als Energietuin kan het Sprokkelboschveld ook handen en voeten geven aan bewonersparticipatie en een bron van inkomsten zijn bij inrichting en beheer van dat grotere geheel. Door het combineren van deze verschillende functies classificeert de Energietuin zich als het ‘energielandschap van de toekomst.’

Een Energietuin bij jou in de buurt; doe je met ons mee?

Wij zijn op zoek naar buurtbewoners die in overleg met bestuurders en deskundigen een plan willen uitwerken waarmee de huidige versnipperde functie van het Sprokkelboschveld toekomstbestendig wordt en schijnbaar tegengestelde belangen kunnen worden verenigd.
Wil je meewerken aan het opzetten van de Energietuin geef je dan op en stuur ons een mail (info@sparrenburg.energiecentrale.org) of vul het formulier op de website: https://sparrenburg.energiecentrale.org/energie-tuin.

Energie en groen gaan samen in de buurt om te inspireren en kennis en ervaring te delen