Beknopte visie gebied Sparrenburg ~ Sparrenburgbos tot spoorlijn en Kruisstraat

In deze beknopte visie beperken we ons tot het volgend gebied:

Figuur 1 begrenzing ontwikkelgebied Hooge Heide/ Sparrenburgbos/ Mariaoord/ Kruisstraat

Dit gebied kenmerkt zich door het groene karakter. Het gebeid is geografisch niet groot maar kent vele habitats die in deze omgeving kenmerkend zijn en die het waard zijn om verder te ontwikkelen. De laatste jaren is in dit gebied al sprake geweest van natuurherstel, beëindigen van agrarische activiteiten en of plannen voor hervorming van het gebied.

 

Wijk Sparrenburg

Sparrenburg is een wijk in Rosmalen, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, gemeente ’s-Hertogenbosch. De wijk ligt ten oosten van de Deken van Roestellaan, ten noorden van de Oude Baan, ten zuiden van de spoorlijn en ten westen van het buitengebied en bossen van Rosmalen. De wijk is eind jaren zeventig en begin jaren tachtig gerealiseerd. Het bedoelde gebied wordt gezien als de ‘achtertuin’ van de wijk Sparrenburg. De wijk voelt zich enorm verbonden met dit gebied. De opbouw de wijk is daar ook naar. Brede bomenlanen en als groen bestemde gemeentegronden in de wijk maken fysieke verbindingen naar het Sparrenburgbos. Deze groene verbindingen zou de wijk graag nog verder willen versterken zodat ontwikkeling van waardevolle flora en fauna doorgezet kan worden.

 

 

 

Energielandschap

Naast de groene wijk kent ook Sparrenburg net als heel Nederland de uitdaging van een veranderend energielandschap. Vanuit de wijk is het initiatief ontstaan om ‘Energiecentrale Sparrenburg’ op te richten in 2020. Deze actieve groep bewoners onderzoekt de mogelijkheden om te komen tot een duurzame energievoorziening naar de nabije toekomst voor de wijk Sparrenburg. De wijk kent door de jaren 70 en 80 bloemkoolstructuur en de vele bomen ook de nodige beperkingen om zich te ontwikkelen als een wijk die kan voorzien in de eigen energievoorziening. Om deze reden kijkt energiecentrale Sparrenburg ook naar de mogelijkheden in de ‘achtertuin’.

Dit gebied kenmerkt zich echter door cultuurhistorische en natuurtechnisch waardevolle elementen.  Deze elementen verdienen een verbeterslag en daarom mag invulling door duurzame energievoorzieningen daar geen afbreuk aan doen. Wij denken als werkgroepen echter dat deze functies elkaar kunnen ondersteunen.

 

Bedrijvigheid in het gebied

Binnen het bedoelde gebied is naast natuur ook enige bedrijvigheid aanwezig. Naast enkele licht agrarische bedrijven met niet intensieve landbouwactiviteiten is een nertsenfarm en grond/composteringsbedrijf aanwezig. De nertsenfarm dient volgend jaar te stoppen met de activiteiten. Dit maakt dat wij vanuit zowel de commissie Groen als vanuit energiecentrale Sparrenburg mogelijkheden zien om doelstelling voor het gebied te bundelen.

 

Natuur- en landschapsvisie Hooge Heide Midden

Door vele belangenpartijen is in 2001 de natuur- en landschapsvisie Hooge Heide Midden gemaakt. Dit betreft het gebied tussen Rosmalen en Nuland, de spoorlijn en de A59. Daar wisselen bos, heide en stuifzand elkaar af. In het landelijke gebied verdienen boeren hun boterham. Burgers wonen er in verbouwde boerderijen of wandelen door het gebied. Het deel Hooge Heide/ Sparrenburgbos/ Mariaoord/ Kruisstraat betreft westelijke deel van onderstaande afbeelding, met name het deel boven de Oude Baan (lange rode pijl).

 

De spoorlijn van ’s-Hertogenbosch naar Oss vormt de noordgrens. De A59 is de grens aan de zuidkant. Hooge Heide Midden is een licht golvend zandlandschap. Het bestaat voor een groot deel uit bos, heide en stuifzand. De totale oppervlakte bos en natuur is ongeveer 280 ha. Zeg maar 420 voetbalvelden groot. Rondom de bos- en natuurgebieden ligt een agrarisch gebied. Het is een kleinschalig landschap met boerderijen en burgerwoningen. Een nertsenfarm is de enige intensieve veehouderij. zorginstellingen Mariaoord is in het gebied gevestigd. Zorginstelling de Binckhorst valt de scope van deze beknopte visie. Sint Jozefoord is recent planologisch van kleur veranderd van een zorginstelling als verzorgings- en verpleeghuis, naar een woonfunctie en valt ook buiten deze visie.

 

Kansen voor energie

In het gebied is een voormalige stortplaats aanwezig. Deze stortplaats geeft onze wijk de kan om duurzame energie op te wekken binnen de spelregels van de postcoderoos (lokale opwekking zonder belastingnadeel).  De voormalige stortplaats, particulier eigendom, is onderstaand weergegeven als nummer 1.

Met nummer 2 op onderstaande tekening is aangegeven de ‘landjes van Korsten’.  Deze gronden hebben agrarische bestemming en zijn in eigendom van de gemeente ’s-Hertogenbosch. Deze gronden zouden omgevormd kunnen worden tot zonnepark met een ecologische doelstelling, of bijvoorbeeld volledig voor natuurontwikkeling ingezet kunnen worden.

Met nummer 3 is de huidige nertsenfarm aangegeven. Deze agrarisch intensieve vorm van veehouderij past niet in de gebiedsvisie en Hooge Heide en past ook niet in het beeld van de bewoners van dit gebied. De bestemming is agrarisch.

 

 

De wijk Sparrenbrug kan voor een groot deel energieneutraal worden als op deze gebieden ingezet wordt op kleinschalige zonneparken/ warmte-opwekking en opslag. De eerste inventarisaties laten zien dat een combinatie van de voormalige stortplaats en de landjes van Korten óf de huidige nertsenfarm kunnen voorzien de in de elektrische opwekking van de volledige wijk Sparrenburg. We hebben echter daarnaast een doelstelling om meer te elektrificeren, denk daarbij aan het wagenpark van de ruim 1400 woningen.

De wijk Sparrenburg, met voldoende uitdagingen als groen in de wijk en de verouderde slecht geïsoleerde woningen hebben een fossielvrij perspectief met de realisatie van deze ontwikkelingen. Energiecentrale Sparrenbrug ziet mogelijkheden om, en heeft de eerste stappen gezet tot, het oprichten van een energiecoöperatie waarmee deze doelstelling gerealiseerd en operationeel gehouden worden.

 

Kansen voor natuur en landschappelijke inpassing

Commissie Groen van de wijkraad Sparrenburg en energiecentrale Sparrenburg komen tot de conclusie dat inzet van de landjes van Korsten voor extensieve energie-opwekking landschappelijk niet het meest wenselijk beeld is. Zicht op een zonneweide, met risico van reflectie en landschappelijk niet eenvoudige inpassing heeft ons beeld met de huidige ontwikkelingen doen verleggen naar de huidige nertsenfarm.

Ideaalbeeld en toekomstige visie

In het ideaalbeeld van onze werkgroepen zetten we de huidige gronden van de nertsenfarm in voor energieopwekking in gezamenlijke ontwikkeling met de voormalige vuilstort. De eigenaar van de voormalige vuilstort heeft daar zijn medewerking over uitgesproken. De landjes van Korsten kunnen volledig planologisch van kleur veranderen en waarbij de sinds dit jaar intensieve bemesting definitief niet meer zal plaatsvinden.

Wij zien hierin de volgende voordelen:

Voormalig vuilstort: Deze wordt nu gebruikt voor intensieve bemesting en laagwaardige begroeiing (mais voor diervoeder). Door het stoppen met deze bemesting wordt een forse hoeveelheid stikstof in ons gebied vermeden.  De voormalige vuilstort kan voor 50% in de huidige elektrische vraag van onze wijk voorzien. Nadelen zien onze werkgroepen niet.

Landjes van Korsten: De landjes van Korsten werden tot dit jaar intensief bemest. Dit bemesten kan permanent tot een einde gebracht worden als deze gebieden voor natuurontwikkeling worden ingezet. Deze landjes zijn de entree van het gebied, ook naar het levensbomenbos vanuit onze wijk.

Nadelen voor deze ontwikkeling zien onze werkgroepen niet.

Huidige nertsenfarm: De nertsenfarm is een ongewenste intensieve veehouderij die voor veel overlast zorgt. Met name geur en ongedierte zijn  al jarenlang een doorn in het oog van de bewoners van het gebied. De huidige natuurvergunning heeft een forse vergunde depositie van stikstof. Als de nertsenfarm uit bedrijf gaat én de planologische kleur kan veranderen naar energievoorziening/ extensieve natuurontwikkeling worden meerdere vliegen in één klap geslagen.  1. Wijk Sparrenburg kan binnen de regels van de postcoderoos volledig energieneutraal worden. 2. De depositie van stikstof, fijnstof, geur en ongedierte komt tot een einde en de nieuwe energievoorziening draagt eraan bij dat de wijk Sparrenburg nauwelijks nog fossiele energiebronnen hoeft te gebruiken. 3 het transformatorstation is nabij gelegen, wat de financiële haalbaarheid binnen bereik brengt én met toepassing van de Zonneladder is deze omvorming inzetbaar.

Nadeel: Financiële compensatie voor de huidige ondernemer, daar willen we samen met gemeente in optrekken.